Kategorie
Bez kategorii

Kościół przeniesiony z Nowosolnej pl

Kościół przeniesiony z Nowosolnej

Piotrkowska 282

Drewniany kościół translokowany z Nowosolnej jest najstarszym obiektem w Łódzkim Parku Kultury Miejskiej, a jego historia sięga korzeniami do osadnictwa olęderskiego z początku XIX stulecia. Od drugiej połowy XVIII w. władze Prus dążyły do germanizacji i zagospodarowania słabo zaludnionych obszarów ziem łódzkich poprzez sprowadzanie osadników gotowych uprawiać tu ziemię i zajmować się rzemiosłem. Jednym z największych ośrodków na tych terenach miała być stworzona od podstaw miejscowość Neusulzfeld, zasiedlona przez kilkadziesiąt rodzin przybyłych około 1802 r. z Wirtembergii. Protestancka społeczność rozwijała się prężnie i wkrótce w centrum założonej na gwiaździstym planie osady stanął pierwszy zbór ewangelicko-augsburski. Już po kilkunastu latach przystąpiono do budowy nowej, bardziej reprezentacyjnej świątyni, prawdopodobnie według projektu Sylwestra Szpilowskiego. Architekt zmarł nie doczekawszy jego realizacji, a w oryginalnych planach wprowadzono istotne modyfikacje, dodając chociażby murowaną fasadę. Prace rozpoczęły się około 1846 r. i trwały aż do lat 1879-1883, bo ich większą część wykonywał jeden człowiek, przedsiębiorca Karol Zimmermann.

Zbór wzniesiono na planie prostokąta, z drewnianym, modrzewiowym korpusem i murowaną ścianą frontową. Dość prosta bryła stylistycznie wpisuje się w założenia klasycyzmu, o czym świadczy trzyosiowa fasada, dzielona podwójnymi pilastrami i zwieńczona dużym trójkątnym szczytem z zegarem. Charakterystyczne dla świątyń protestanckich są dwukondygnacyjne elewacje z licznymi otworami okiennymi, na parterze zamkniętymi prosto, a na pierwszym piętrze – łukami odcinkowymi. Budynek nakrywa trójspadowy dach z sygnaturką zwieńczoną cebulastym hełmem. Wewnątrz zbór ma układ salowy z wydzielonym przedsionkiem i zakrystią. Nawę otaczają z trzech stron empory, czyli balkony, z malowanymi balustradami. W latach 1914-15 przez Nowosolną przebiegała linia frontu i budynek został ostrzelany. Po tym wydarzeniu świątynię wyremontowano i ufundowano nowy ołtarz z obrazem Ostatniej Wieczerzy.

Po II wojnie światowej zbór trafił w ręce katolików i stał się kościołem parafialnym pw. św. Andrzeja Boboli, co pociągnęło za sobą liczne zmiany w wystroju wnętrza. Empory skrócono o 1/3 długości, zbudowano ścianę prezbiterialną, za którą powstała zakrystia, a także wykonano nowy ołtarz i ambonę. Ponadto w 1964 r. wnętrza i fasadę ozdobiły polichromie autorstwa malarzy Mieczysława Saara i Józefa Wasiołka. Kościół pełnił swoje funkcje do 1987 r., gdy w Nowosolnej wzniesiono nową świątynię. Po ponad dwudziestu latach popadania w ruinę został przeniesiony na teren Muzeum, gdzie dziś służy jako miejsce organizacji ceremonii ślubnych i innych uroczystości sakralnych, a także koncertów muzyki kameralnej.